W poszukiwaniu tożsamości miasta. Architektura i urbanistyka Białegostoku w latach 1795-1939

Opis książki

Od Autora
Monografia W poszukiwaniu tożsamości miasta. Architektura i urbanistyka Białegostoku w latach 1795-1939 jest pierwszym kompleksowym naukowym opracowaniem dziejów architektury i urbanistyki Białegostoku. Obejmuje kluczowy okres: lata 1795-1939, czas przeobrażeń dawnej barokowej rezydencji magnackiej w nowoczesny ośrodek miejski.
Praca jest efektem wieloletnich badań prowadzonych przez Autorkę m.in. w bibliotekach i archiwach rosyjskich, białoruskich i litewskich. Odkryte nowe, nieznane wcześniej materiały źródłowe umożliwiły odtworzenie nieistniejącej już historycznej zabudowy Białegostoku. Projekty, rysunki i plany ukazują miasto i jego budowle z czasów zaboru pruskiego, administracyjne centrum Obwodu Białostockiego, dynamiczny rozwój przemysłu w drugiej połowie dziewiętnastego stulecia, pałace i rezydencje fabrykanckie, świątynie różnych wyznań (w tym również projekty niezrealizowane), kamienice mieszczańskie, domy robotnicze; wreszcie – nowe, modernistyczne oblicze miasta w dwudziestoleciu międzywojennym budowane z zadziwiającą konsekwencją w ramach spójnego programu ideowego.
Z tej różnorodnej niegdyś, barwnej i wielowątkowej przestrzeni pozostały tylko nieliczne fragmenty. W zachowanych reliktach historycznego dziedzictwa zawarte są indywidualne cechy wyrażające niepowtarzalny charakter i lokalny koloryt miejsca. Do ich zrozumienia konieczna jest jednak, dokonana w monografii, rekonstrukcja utraconego pierwotnego kontekstu, przywołanie nieobecnych już budowli i ponowne ich osadzenie we współczesnej tkance urbanistyczno-architektonicznej. Dopiero wówczas staje się możliwe odczytanie fenomenu genius loci i obszarów tożsamości zakodowanych w miejskiej przestrzeni.
Prezentowana Czytelnikom publikacja – o historii, architekturze i ideach kształtujących Białystok, przywraca do wspólnego „magazynu pamięci” wiedzę o miejscach, nadaje im wartości identyfikujące, a tym samym pomaga zachować historyczną i kulturową ciągłość miasta.
Małgorzata Dolistowska

Małgorzata Dolistowska - dr hab., historyk sztuki, nauczyciel akademicki, pracownik naukowy Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej i Wydziału Instrumentalno-Pedagogicznego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Prowadzi badania nad kulturą masową i rozmaitymi gatunkami sztuk wizualnych XIX wieku oraz specyfiką pejzażu kulturowego i architekturą dawnych ziem północno-wschodnich Rzeczypospolitej w XIX-XX wieku (środowiska artystyczne, migracje idei). Autorka i współautorka książek: Zapomniane rotundy. Budynki panoram polskich w XIX wieku (1997), W kręgu Panoramy Racławickiej (1985), Białystok nie tylko kulturalny (2008) oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych, licznych opracowań konserwatorskich i prac badawczych poświęconych architekturze i sztuce regionu.