Są to teksty stanowiące wyzwanie dla filologa: aluzyjne, sarkastyczne, ironiczne, epatujące czarnym humorem, oparte na grach językowych, a w dodatku głęboko osadzone w amerykańskich realiach politycznych i społecznych lat 50. i 60. XX wieku. Konieczność dostosowania tłumaczeń do kapryśnej linii melodycznej i rytmicznej stanowi dodatkową komplikację.
Autor monografii ze wszystkich tych trudności doskonale zdaje sobie sprawę, omawiając w części wstępnej zastosowane strategie tłumaczeniowe. Dzieli je na pięć kategorii w zależności od przyjętej dominanty translatorskiej. Ta część monografii poświęcona warsztatowi tłumacza i odsyłająca do konkretnych autorskich przekładów tekstów Lehrera jest szczególnie wartościowa, bo łączy teorię z praktyką.
Z recenzji dr hab. Katarzyny Sobolewskiej, PAN

Sztuka przekładu muzycznego i kontrafaktury jest niezwykle trudna, a w przypadku takim, jak piosenki Lehrera – piekielnie trudna (...): nie słyszymy znaczących pauz, zwalniania, przyspieszenia, zawieszenia i zmiany akcentu oraz tembru głosu wykonawcy, nastroju i tempa jego gry na fortepianie, nie widzimy postaci eleganckiego dżentelmena w garniturze i pod krawatem, jego porozumiewawczych spojrzeń wymienianych z publicznością, wyrazu jego twarzy i mowy ciała, słowem wszystkiego, co tworzy pozasłowny klimat performansu.(...)
Dzieło Krzysztofa Puławskiego odgrywa więc dwojaką rolę: prezentuje polskiego Lehrera, ale zaprasza też do współmyślenia, by nie powiedzieć: współłamania głowy nad tłumaczeniem, np. przy znajdowaniu jednosylabowego słowa do rymu męskiego.
Z recenzji dr hab. Ewy Kołodziejczyk, UŁ

Monografia „Nowe baśnie Amadou Koumby w przekazie Birago Diopa. Konteksty literacko-kulturowe i edukacyjne” Agnieszki Włoczewskiej, Edyty Sacharewicz i Małgorzaty Kameckiej jest niezwykle interesującym i oryginalnym projektem interdyscyplinarnym, usytuowanym na styku refleksji literaturoznawczych, kulturoznawczych i przekładoznawczych. Pierwsza część stanowi obszerne, dobrze przemyślane i syntetyczne wprowadzenie do tłumaczenia utworu Birago Dioa pt. „Les nouveaux contes d’Amadou Koumba” zaproponowano w części drugiej. Analiza „Nowych baśni...” poprzedzona została szkicami na temat historii Senegalu, ewolucji literatury senegalskiej i roli, jaką odegrał w niej Birago Diop.
Z recenzji dr hab. Magdaleny Zdrady-Cok, prof. UŚ

Zaproponowana do recenzji książka jest owocem starań zespołu Pracowni Literatury Francuskiej i Frankofońskiej działającego na Uniwersytecie w Białymstoku. Jej zasadnicza część, tłumaczenia baśni Amadou Koumby, to wynik pracy Studentów i Pracowników Uniwersytetu w Białymstoku. Została opatrzona komentarzem historyczno-literackim, wprowadzającym Czytelnika we wciąż mało znany w Polsce świat oralitury Senegalu. Ta niewątpliwie ciekawa inicjatywa jest nie tylko zwieńczeniem ciężkiej pracy młodych Tłumaczy, wypełnia ona także lukę na rynku wydawniczym, sięgając po teksty, którym trudno byłoby zaistnieć w przypadku opracowania o bardziej komercyjnym charakterze. Przy tej okazji uniknięto nadmiernie akademickiego żargonu, czyniąc przez to studium przystępnym dla każdego Czytelnika. Całość daje polskiemu Czytelnikowi możliwość zapoznania się z literaturą mówioną Senegalu w jej najbardziej autentycznym i znaczącym dla kultury tego kraju wydaniu, tj. baśniach.
Z recenzji dr hab. Alicji Koziej (UMCS)

Ce volume est un ouvrage de valeur relevant de la géocritique [...]. Il propose une analyse problématisant, d’une manière pertinente, de multiples catégories d’études littéraires orientées vers l’espace (frontière, carte, centre, périphéries, ville moderne), surtout dans le cas des textes portant sur des aspects postcoloniaux ou africains, et conjuguant les études sur le genre ethniques et sociaux avec celles de l’espace.
C’est une proposition remarquable qui suscitera l’intérêt des milieux universitaires francophones et s’inscrira dans les débats autour de ce que l’on appelle le spatial turn dans les sciences humaines et, plus particulièrement, dans les études littéraires.
Les contributions présentent une grande variété thématique et se focalisent sur différents milieux culturels, divers genres et époques historiques. De même, les relations entrela carte, l’espace et l’espace littéraire sont abordées de plusieurs perspectives, et les notions telles que la géopoétique, la géocritique, la géographie, la topographie sont définies d’une manière distincte.
Agnieszka Karpowicz
professeur de l’Université de Varsovie

Ce vaste ouvrage, divisé en quatre parties, correspondant chacune à divers aspects de la carte littéraire peut être considéré comme une représentation de l’espace réel ou imaginaire (quartier, ville, pays, monde), mais aussi comme une métaphore du voyage, de l’errance, de l’exclusion ou de la découverte. La perspective interdisciplinaire permet de montrer une vision multidimensionnelle des enjeux proposés.
[...] De multiples approches de la problématique abordée mettent l’accent sur le sens et le caractère universel de la cartographie littéraire, comprise comme la perception, la concrétisation ou la réinterprétation d’un lieu. Aussi, l’espace devient-il un élément indissociable de la stratégie narrative.
La monographie [...] présente une étude intéressante sur les interrelations entre littérature et cartographie. Celles-ci illustrent les diverses limites de la condition humaine – liées au concept de limes – et s’inscrivent, par excellence, dans les réflexions sur la reconstruction de l’identité. Cette tentative d’approche systémique de type de carte oblige le chercheur à traiter des questions de culture complexes et délicates, ainsi que celles passées sous silence.
Anna Ledwina
professeur de l’Université d’Opole

Prezentowana książka stanowi wyraz przekonania redaktorek i autorów, że kształcenie filologiczne to temat ważny nie tylko w codziennej praktyce dydaktycznej i naukowej, ale też wart pogłębionego namysłu. Zawarte w niej artykuły (w języku polskim, angielskim lub rosyjskim) zostały podzielone na cztery części. Pierwsza dotyczy refleksji na temat treści, trudności i rozwiązań pojawiających się w kształceniu filologicznym. Autorzy tekstów zamieszczonych w drugiej części książki („Student jako podmiot kształcenia filologicznego”) skupiają się, zgodnie z tytułem, na studentach i uczniach, w przekonaniu o potrzebie maksymalnego dowartościowania ich roli w procesie kształcenia. Na trzecią część, zatytułowaną „Edukacja zdalna – rozwiązanie na czas pandemii czy kierunek rozwoju kształcenia filologicznego?”, składa ją się teksty, dzięki którym możemy między innymi dowiedzieć się, w jaki sposób nauczyciele akademiccy z różnych krajów usiłowali sobie radzić z pandemią i jakie wnioski wyciągnęli z tych doświadczeń. Ostatni fragment publikacji („Kompetencje absolwentów kierunków filologicznych a rynek pracy”) został poświęcony losom absolwentów kierunków filologicznych.
Ze Wstępu

Nazwy własne na tle innych działów słownictwa wyróżniają się silnymi powiązaniami z czasem i miejscem ich powstania. Przynależą też do kultury, w której się wykształciły. Oznacza to, że kryją one w sobie uformowane na przestrzeni stuleci na określonym obszarze oraz obowiązujące w wytworzonej na nim kulturze znaczenia, wartości, normy, sposoby postrzegania rzeczywistości. Mówią też o związkach jakiegoś regionu z innymi krajami, o działaniach, dążeniach, emocjach jego mieszkańców. Tym samym studia nad istotą nazw własnych to również ujawnianie rozlicznych faktów z zakresu historii, geografii, realiów społecznych, politycznych, których nieprzebrane źródło stanowią onimy. To bogactwo treści kumulowanych przez nazwy własne sprawia, że jednostki proprialne mogą być rozpatrywane na wielu płaszczyznach, z wykorzystaniem rozmaitych narzędzi i metod badawczych, nie tylko stricte onomastycznych.

Rozprawa jest poświęcona ważnemu działowi aksjologii językoznawczej, jakim jest pole semantyczne „duchowość” w języku rosyjskim epoki postsowieckiej. Podstawą źródłową stały się rosyjskie słowniki opisowe końca XX wieku (głównie Kuzniecowa i Ożegowa). Termin „duchowość” odnosi się tu do wewnętrznego świata człowieka, w szczególności sposobów postrzegania przyczyn i sensu istnienia człowieka na ziemi, wiary w Boga i związanych z tym postaw religijnych i społecznych. Ze względów historyczno-kulturowych autorka ogranicza się do terminologii prawosławnej (…). Sumując, nie ulega wątpliwości, że recenzowana praca jest wybitnym, bogatym materiałowo i odkrywczym metodologicznie dziełem naukowym.
Z recenzji prof. dr. hab. Leszka Bednarczuka
Autorka podjęła niezwykle interesującą i aktualną problematykę, która została zbadana kompetentnie i precyzyjnie przy zastosowaniu odpowiedniej, zgodnej z kryteriami naukowymi metodologii. Bez żadnej wątpliwości tekst nie tylko wnosi nową wiedzę o złożonej historycznie drodze rosyjskiej leksyki z zakresu duchowości prawosławia i o jej współczesnym kształcie, ale także przybliża czytelnika do specyfiki duchowości prawosławia i życia religijnego współczesnych Rosjan. (…) książka nie tylko zwróci uwagę specjalistów, ale na pewno wzbudzi również zainteresowanie szerszego grona czytelników.
Z recenzji dr. hab. Petara Sotirowa, prof. UMCS

Monografia K. Puławskiego Przetłumaczyć Irlandię dobrze wpisuje się we współczesne nurty polskiego przekładoznawstwa. Temat problemów przekładu aluzji językowych, obecny od pewnego czasu w dyskursie dyscypliny, wciąż wymaga starannego zbadania. Studium przypadku, jakiego dokonał Autor, analizując dogłębnie wybrane polskie przekłady utworów pisanych w Hiberno-English (lub z wyraźnym jego udziałem), jest próbą całościowego opisu teoretycznego i praktycznego tego zagadnienia. Próbą tym cenniejszą, że Autor omawia też własne przekłady i proponuje niebanalne rozwiązanie strategiczne dla przekładów tego typu, jakim jest melanż języków i stylów autorskich.
Potencjalnymi odbiorcami pracy mogą być nie tylko specjaliści-przekładoznawcy, ale też studenci wydziałów filologicznych, uczący się sztuki tłumaczenia i czytelnicy zainteresowani przekładem lub literaturą irlandzką.
Z recenzji prof. dr hab. Doroty Urbanek (UW)

Z niecierpliwością oczekuję ukazania się tej monografii, wprowadzającej czytelnika w świat języka Hiberno-English i jego literackich realizacji. Polskiego czytelnika, podkreślmy, na ogół w ogóle nieświadomego istnienia takiego języka, jego bogactwa i szczególnych wyzwań, jakie stawia on przed tłumaczami. Wypełni ona z pewnością lukę w naszej wiedzy, a także posłuży jako cenne kompendium zainteresowanym przekładem literackim (także w praktyce), również z innych języków (głównie tzw. małych, peryferyjnych, czy odmian dialektalnych). Monografię rekomenduję do druku z pełnym przekonaniem, ufając, że (…) stanie się ona cenną pozycją, zarówno akademicką, jak i popularyzatorską, a to rzecz nieczęsto widziana na naszym rynku.
Z recenzji dr hab. Joanny Pietrzak-Thébault, prof. UKSW

Prezentowana monografia podejmuje problem podmiotowości w najnowszej literaturze rosyjskiej. Autorami tomu są literaturoznawcy z Polski, Rosji, Ukrainy i Białorusi.

Zgromadzone teksty w prezentowanym tu pierwszym tomie Język i kultura. Współczesne konteksty badawcze i dydaktyczne dotyczą badań i wdrożeń dydaktycznych z zakresu języka rosyjskiego. Wyniki tak eksploracji teoretycznych, jak i glottodydaktycznych obejmujących język rosyjski mają szczególne znaczenie w dobie globalizacji i postrzegania języka angielskiego jako lingua franca współczesnego świata. Pokazują one, że istnieje przestrzeń dla innych języków i potrzeba prowadzenia analiz naukowych w celu lepszego poznania i zrozumienia innych kultur, ponieważ język i kultura są ze sobą ściśle powiązane. Konstatacja ta rodzi dalsze pozytywne konsekwencje – poprawia się jakość kontaktów między jednostkami i grupami społecznymi reprezentującymi różne kultury i mówiącymi w różnych językach, w tym też w języku rosyjskim.

Uwzględnione w badaniach księgi metrykalne chrztów stanowią polskie dziedzictwo historyczno kulturowe, źródło nazewnictwa osobowego, funkcjonującego od stuleci na pograniczu słowiańskiego Zachodu i Wschodu, i świadectwo zmian, jakie dokonywały się w zasobie własnych nazw osobowych badanego terenu w 2. połowie XIX i na początku XX wieku. O wartości badawczej tego typu źródeł stanowi stabilność zapisu elementów treści aktu metrykalnego, na¬syconych szczegółowymi informacjami, a także wysoki stopień wiarygodności tych zapisów. (...) Księgi metrykalne urodzeń (chrztów) są odpowiednimi źródłami do badań socjolingwistycznych nad imiennictwem osobowym danego terenu. Dokumenty te zawierają informacje o statusie społecznym dziecka i rodziców, jego pochodzeniu, wyznaniu, narodowości, pozwalają ustalić imiona przyniesione lub odziedziczone po rodzicach lub krewnych. Umożliwiają uchwycenie wielu czynników zarówno językowych, jak i pozajęzykowych, czyli historycznych, kulturowych, społecznych i politycznych. Pozwalają określić trwałość tradycyjnego systemu imienniczego, żywotność poszczególnych imion, a także zachodzące w nim zmiany. Stanowią bazę do opisu złożoności i wszystkich zależności rozwoju systemu imienniczego na terenie kulturowo i językowo mieszanym.
Ujawnienie i analiza wpływów rosyjskiej kultury nazewniczej, czyli skutków funkcjonowania w okresie zaboru w polskim systemie antroponimicznym obcych elementów i wzorców nazewniczych, umożliwi przywrócenie pierwotnego brzmienia, czyli polskiej wersji, odnotowanych w księgach imion i nazwisk.

Celem niniejszej monografii jest próba charakterystyki językowej latopisu przeprowadzona na podstawie wielopłaszczyznowej analizy jego cech na poziomach fonetycznym, morfologicznym oraz leksykalnym, z uwzględnieniem zaobserwowanych zmian w stosunku do stanu ogólnoruskiego. Istotnym elementem pracy jest również wyodrębnienie cech fonetycznych i fleksyjnych o proweniencji białoruskiej i ukraińskiej w języku Kroniki supraskiej. Klasyfikacja zapożyczeń funkcjonujących w tekście zabytku pozwoliła określić najważniejsze źródła wpływów językowych we wczesnej redakcji latopisów białorusko-litewskich, reprezentowanych przez Latopis supraski. Prezentacja materiału badawczego oparta została na reprezentatywnej grupie przykładów z zachowaniem proporcji dotyczących częstotliwości występowania poszczególnych zjawisk językowych w analizowanym latopisie.

Celem niniejszego opracowania jest wszechstronny opis formuł etykiety językowej, wykorzystywanych w różnych kontekstach komunikacyjnych, uwzględniających status społeczny komunikujących się osób, ich rolę w społeczeństwie, narodowość, wiek i przynależność płciową, a także ukazanie cech specyficznych tego typu wyrażeń. Materiał badawczy stanowi 1300 formuł grzecznościowych, wyekscerpowanych z najważniejszych dzieł rosyjskiej literatury klasycznej XIX wieku.

„Książka A. Moskwina w zajmujący sposób omawia dzieje literatury białoruskiej w XX i XXI wieku. Prezentuje dramatyczne losy pisarzy, odsłania kulisy stalinowskich oraz najnowszych politycznych decyzji brutalnie i arbitralnie kształtujących życie literackie na Białorusi”.
Z recenzji dr. hab. prof. UP Marka Pieniążka
„Monografia ta jest, moim zdaniem, bardzo cenna i ważna nie tylko dla badaczy literatury białoruskiej, lecz słowiańskiej, i szerzej – europejskiej. Autor odsłania dzieje mało znanej literatury. Dzięki lekturze książki A. Moskwina można bowiem zrozumieć, że żywego słowa nie da się zamknąć w ramach żadnych zakazów, że wciąż żyje nadzieja na prawdziwe odrodzenie języka i całej kultury białoruskiej”.
Z recenzji prof. dr hab. Walentyny Sobol

Jerzy Kamionowski’s book is an innovative continuation of motifs within the Polish American studies in the fi eld pertaining to African American literature and culture. It brings together the traditions of black art, music, and literature with a living contemporary experience. Despite the wide range of techniques, approaches, themes, and subjects analyzed, From the House of the Slave to the Home of the Brave maintains throughout a consistent, logical, and orderly argument. Th e discussion succeeds in demonstrating the artistic power of the works of contemporary black women, who combine aesthetic innovation and sensitivity in order to build a historical and political consciousness of the whole black community.
dr hab. Kacper Bartczak, prof. UŁ

From the House of the Slave to the Home of the Brave is (...) a successful attempt to present in a synthetic way a crucial motif of contemporary poetry by African American women. Kamionowski anchors his argument within literary as well as social and historical contexts. He treats the motif of home as an element of the literary imaginary that provides a unique key to understanding important aspects of the collective experience of black Americans, especially women. Jerzy Kamionowski has been writing on African American poetry for many years, and his new book confi rms his expertise in this field.
dr hab. Marek Paryż, prof. UW

W niniejszym tomie przedmiotem opracowania jest księga metrykalna chrztów dekanatu białostockiego z 1880 roku. Stanowi ona część składową zespołu ksiąg metrykalnych dawnej diecezji wileńskiej obejmującego lata 1865–1918. Liczący ponad 160 tomów zbiór jest w posiadaniu Archiwum Archidiecezjalnego w Białymstoku. Księgi zawierają rejestry urodzonych (родившихся), zaślubionych (бракосочетавшихся) i zmarłych (умерших), czyli chrztów, ślubów i zgonów.

[...] Wybór księgi chrztów wynika stąd, że ten rodzaj dokumentów uważany jest za bardzo przydatne źródło do badań imiennictwa danego obszaru. Sporządzane corocznie (od 1875 r.) alfabetyczne spisy urodzonych (i ochrzczonych), zawierające nazwisko i imię dziecka, ewentualnie imię ojca lub patronim, czasami imiona obojga rodziców, stanowią cenne źródło materiału faktograficznego i w znacznym stopniu mogą ułatwić badania, m.in. onomastom, historykom, demografom.

[...] Uwzględnione w badaniach księgi metrykalne chrztów stanowią polskie dziedzictwo historyczno‑‑ kulturowe, źródło nazewnictwa osobowego funkcjonującego od stuleci na pograniczu słowiańskiego Zachodu i Wschodu, i świadectwo zmian, jakie dokonywały się w zasobie własnych nazw osobowych badanego terenu w II połowie XIX i na początku XX wieku. O wartości badawczej tego typu źródeł stanowi stabilność zapisu elementów treści aktu metrykalnego, nasyconych szczegółowymi informacjami, a także wysoki stopień wiarygodności tych zapisów.

Przedmiotem analizy w niniejszej pracy są współczesne nazwiska Podlasian utworzone od imion posiadających motywację chrześcijańską. Materiał badawczy obejmuje antroponimy identyfikujące mieszkańców Bielska Podlaskiego , Hajnówki i Siemiatycz - centrów powiatów południowej i południowo-wschodniej części województwa podlaskiego. Charakterystyczną cechą nazwisk, które funkcjonują w przestrzeni społecznej tych trzech miast jest ich zróżnicowanie pod względem etymologiczno-językowym. Znaczny odsetek antroponimów oficjalnych stanowią tu nazwiska genetycznie wschodniosłowiańskie , co pozwala na pełniejsze przedstawienie zagadnienia zawartego w tytule pracy.

„Książka dotyczy zagadnienia transferu, które – choć wielokrotnie badane – nadal pozostaje w centrum zainteresowania lingwistów, psychologów i nauczycieli języków obcych. Dzieje się tak dlatego, że wszelkie zmiany celów, metod i materiałów nauczania nie pozostają bez wpływu na proces uczenia się i jego efekty, ale też dlatego, że wyniki badań mają znaczące implikacje dla tak zwanych technik klasowych w codziennej praktyce nauczania. Z tych to powodów uważam podjęcie tego tematu za celowe i uzasadnione zarówno poznawczo, jak i społecznie”.
Z recenzji prof. zw. dr hab. Hanny Komorowskiej

This book offers a contrastive, corpus-illustrated study of modal adverbs in English and Polish. It adopts a functional perspective on modal adverbs, and focuses on their interpersonal, textual, and rhetorical functions in the two languages. The items under analysis (e.g. certainly, probably, evidently, clearly) are categorised differently in Anglophone and Polish linguistics, which is why this book also provides some insights into the treatment of modality and modal adverbs in English and Polish studies, thus contributing to the discussion of the ways in which such concepts as modal adverb, modal particle, and discourse marker are understood across different languages and different linguistic traditions. It draws its examples from two monolingual corpora (the British National Corpus and the National Corpus of Polish), and the English-Polish parallel corpus Paralela.

Prezentowany skrypt dedykowany jest studentom filologii rosyjskiej i innych kierunków pokrewnych oraz osobom, które chcą zagłębić wiedzę o systemie morfologicznym współczesnego języka rosyjskiego.
Podstawowym celem niniejszego opracowania jest przygotowanie uczących się do poprawnego posługiwania się strukturami gramatycznymi języka rosyjskiego na płaszczyźnie morfologicznej w zakresie rozróżniania i klasyfikowania morfemów, form gramatycznych, części mowy, ujawniania ich funkcji, właściwości formalnych, wzajemnych powiązań i miejsca w całości systemu gramatycznego, a także wykształcenia umiejętności interpretowania zjawisk językowych w świetle różnych teorii gramatycznych.
(Ze Słowa wstępnego)

Przygotowywany tom zawiera 20 artykułów poświęconych problematyce antropologicznej, uobecnionej w literaturze współczesnej: rosyjskiej, ukraińskiej, białoruskiej, angielskiej, niemieckiej, częściowo także polskiej, a postrzeganej w perspektywie antropologii literackiej i naświetlonej w ujęciu futurologicznym. Mamy tu zatem do czynienia z tematyką bardzo aktualną nurtującą szerokie kręgi literackie i środowiska intelektualne, wzbudzającą jednak zainteresowanie nie tylko literatury i sztuki, ale także innych dyscyplin: filozofii, socjologii, wielu nauk społecznych czy medycznych, żywo zajmujących się zagadnieniem człowieka współczesnego i rozważających różne wizje jego przyszłości.
(Fragment z recenzji prof. dr hab. Anny Woźniak)

Niniejsza monografia pod tytułem „Idea narodowa w literaturze białoruskiej XIX wieku” stanowi próbę całościowego ujęcia spuścizny literackiej pisarzy białoruskich XIX wieku ze zwróceniem szczególnej uwagi na realizowanie w ich twórczości idei narodowej. Książka ukazuje ewolucję białoruskiej świadomości narodowej odzwierciedlonej w literaturze w ciągu XIX stulecia. Mimo trudnych warunków społeczno-politycznych i kulturowych na tych ziemiach, nowa tradycja literacka wykształciła się, literatura białoruska zaczęła rozwijać się i udoskonalać, czerpiąc idee i obrazy z życia ludu białoruskiego oraz ze sławnej historii dawnej Białorusi, czasów przede wszystkim Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Niniejsza książka „Problem autobiografizmu w twórczości Janki Bryla” jest próbą monograficznego przedstawienia drogi życiowej i twórczej Janki Bryla oraz określenie jego miejsca w kulturze białoruskiej i europejskiej. Przedmiotem analizy są biograficzne determinanty dzieł tego wybitnego pisarza.

Le présent ouvrage s'inscrit dans le courant des recherches portant sur l'expression du mouvement et des relations spatiales. Son auteure analyse la conceptualisation du mouvement exprimée par les verbes représentatifs d'un déplacement incontrôlé du sujet vers le bas : tomber en français et
(-)paść/(-)padać en polonais, le signe (-) correspondant aux différents préfixes pouvant se construire avec la base paść/padać. Il s'avère que la structure conceptuelle de ces verbes, logique et cohérente, est construite sur la base d'un invariant complexe, le même pour les deux langues. Dans l'ouvrage sont également observées les structures mises en oeuvre pour décrire les relations entre l'entité repérée et
le repère. (Od Autora).

(...) Wokół zagadnienia konotacji nazw własnych koncentrują się rozważania podjęte w niniejszym opracowaniu. W zakresie tak wytyczonej problematyki badawczej podstawowymi zadaniami, jakie sobie stawiam, jest określenie istoty nazw własnych jako źródła konotacji, wyodrębnienie konotacji łączonych z różnymi nazwami własnymi, wskazanie przyczyn i okoliczności ich powstawania, opracowanie typologii konotacji jednostek onimicznych i określenie roli konotacji w tworzeniu metafor oraz derywatów semantycznych, semantyczno-słowotwórczych i skontaminowanych. Innymi słowy, badane i opisywane tu kwestie – aspekt metodologiczny, teoretyczny i praktyczny – są zorientowane na uchwycenie semantycznej i funkcjonalnej specyfiki nazw własnych, ujmowanych z perspektywy wykształcanych przez nie konotacji.
Takie zdefiniowanie podstawowego celu badawczego skutkuje przyjęciem określonego sposobu widzenia nazw własnych, które w pewnych zastosowaniach dyskursywnych mogą wykraczać poza granice standardowych funkcji nominacyjnych, wiąże się też z koniecznością rozpatrzenia różnych koncepcji konotacji, przede wszystkim teorii konotacji semantycznych, pozwalającej opisywać onimy pod kątem kojarzonych z nimi treści znaczeniowych.
(Z Wprowadzenia)

Die Monographie beschreibt und analysiert die sprachpolitischen, soziolinguistischen und grammatikographischen Bedingungen der Unterrichtspraxis für das Deutschlernen in den galizischen Volksschulen im Zeitraum von der ersten Teilung Polens bis ins Jahr des Völkerfrühlings. Die Untersuchung ist ein Beitrag zur Aufarbeitung der Geschichte des Faches Deutsch als Fremdsprache in einer besonderen historischen Situation. Denn seit Mitte der 1780er-Jahre wurden die Bewohner Galiziens, seitens der habsburgischen Regierung, auf fast allen Ebenen des öffentlichen Lebens juristischen Verfügungen ausgesetzt, die darauf gerichtet waren, das neue Land auch sprachlich einzuverleiben. In den Schulen bestanden Maßnahmen zu Umfang und Intensität des Deutschunterrichts, die weder den Bedürfnissen der Masse der Bevölkerung noch dem Bildungsstreben der Eliten entsprachen. Dazu erschließt die Studie dem Forschungsstand die Interpretation der wichtigsten Dokumente der habsburgischen Schulpolitik für die in Galizien beheimateten Volksgruppen der Polen, Ruthenen und Juden. Es werden Schulgesetzte, Schulorganisation, Lehrmethoden und Schulbücher unter Betracht gestellt. Im Hauptteil dieser Monografie werden Lehrerhandbücher, Fibeln, Lese- und Sprachlehrbücher unter sprachdidaktischen Aspekten detailliert erörtert - darunter bisher unbekannte Schriften zur Lehrerausbildung aus Prag, aus Lemberg und aus Przemyśl sowie Grammatiken des Deutschen in polnischer und ruthenischer Beschreibungssprache.

opis

Wraz z rosnącą sławą w kraju, już w latach 70. XX wieku pojawiły się pierwsze tłumaczenia wierszy Jana Twardowskiego. Ostatecznie doczekały się one przekładów na wiele języków, m.in.: na język niemiecki, francuski, flamandzki, angielski, włoski, hebrajski, fiński, albański, węgierski, czeski, rosyjski, norweski, esperanto, niderlandzki, słowacki, białoruski, ukraiński i wiele innych. Były to zarówno tłumaczenia pojedynczych wierszy, jak też przekłady całych tomików. Uzyskiwały pozytywne recenzje za dobór tematyki, oryginalny sposób jej przedstawienia, ciekawe porównania, humor. Okazało się, że ta poezja przemawia językiem uniwersalnym. „Dziś należałoby raczej napisać, na jakie języki nie tłumaczono księdza Jana, niż próbować pełnego opisu, na jakie języki tłumaczono nie tylko jego pojedyncze utwory, ale i kolejne książki oraz w ilu występuje antologiach wydanych za granicą” [Grabowski 1999: 120]. Ksiądz Jan Twardowski cieszył się, że jego wiersze przekraczają granice państw i języków. Są one rodzajem rozmowy, w której autor chciał coś przekazać z własnych przeżyć, poszukiwaniem kontaktu z drugim człowiekiem. Poeta chciał trafić do każdego. Cieszył się, że jego wiersze rozumieją także czytelnicy spoza polskiej przestrzeni, czytającje w swoim języku. Twardowski stwierdził: „Dla mnie tłumaczenia kryją w sobie coś z tajemnicy Ducha Świętego. (...) Wzrusza mnie też – powrócę do sytuacji z wieczernika – że ktoś może słyszeć moje wiersze w języku, którego ja sam nie rozumiem, jak pod działaniem Ducha Świętego” [Twardowski 2001: 200, 204]. Jednocześnie bywa tak, że tłumaczenia spotykają się z surowymi ocenami. Jest w nich coś z przedrzeźniania autora. Nawet najlepszym tłumaczom zdarzają się potknięcia w językowych kwestiach, nie mówiąc już o sprostaniu całej złożonej naturze wiersza. Jednak trudno sobie wyobrazić literaturę bez przekładów. Gdyby nie wysiłki tłumaczy, wiele zjawisk literackich docierałoby do bardzo wąskiego kręgu odbiorców. (Ze Wstępu).

Książka składa się z sześciu rozdziałów. W logicznie uzasadnionej tokiem wywodów kolejności omawiane są Leibniza rozważania nad zagadnieniami relacji między językiem a umysłem, statusu metafizycznego języka, jego funkcji poznawczych, jego aspektu kulturowego, roli języka kontekście kulturowym, wreszcie językowych podstaw formułowanego przezeń projektu społeczno-politycznego. Obraz, który wyłania się z lektury całości tekstu, zapewne zdziwi czytelnika przyzwyczajonego do widzenia Leibniza jako po prostu nowożytnego racjonalisty konstruującego osobliwy system monadologii i broniącego tezy o najlepszym z możliwych światów. Szkice Haliny Święczkowskiej dają całościowy obraz konsekwentnej konstrukcji metafizycznej, epistemologicznej i także społeczno-politycznej. Ten całościowy obraz ukazuje się czytelnikowi dzięki ujęciu poszczególnych zagadnień właśnie przez pryzmat językowy – postawa metafizyczna i teoriopoznawcza filozofa staje się zrozumiała dzięki uwzględnieniu jego stanowiska w kwestii roli i znaczenia języka dla zrozumienia natury świata i człowieka; od przeciwnej strony to ujmując, wolno ocenić, że dzięki lekturze tej książki staje się jasne, dlaczego bez uwzględnienia Leibniza teorii języka nie można właściwie zrozumieć Leibniza teorii świata i człowieka. Co więcej, czytelnik zobaczy Leibniza nie tylko jako racjonalistę i logika tworzącego w trybie dedukcyjnym konstrukcje metafizyczne, ale zarazem jako empiryka, któremu jego własne badania na materiale języka naturalnego umożliwiają formułowanie zarówno tez o charakterze filozoficznym, jak i tez o charakterze społeczno-politycznym, przy czym są to tezy ze sobą spójne. Ten wymiar poznawczy książki Haliny Święczkowskiej uważam za szczególnie cenny. (z recenzji wydawniczej prof. J. Kopani)
Książka upamiętnia 370 rocznicę urodzin G. W. Leibniza i 300 rocznicę jego śmierci.

Zjawisko lakunarności ma charakter złożony i może być analizowane w różnych perspektywach badawczych, poczynając od takich, w których pojęcie luka nie wystąpi – mówić się będzie raczej o różnej organizacji
w sferze języka – po ujęcia sformalizowane, w których zakłada się istnienie w systemie językowym miejsc pustych. Propozycja przyjęta w niniejszej pracy, bliższa ujęciom formalnym, stanowi jedno z możliwych ujęć
analizowanych zagadnień, pozwalające na przeprowadzenie analizy gradacji ekwiwalencji międzyjęzykowej zebranych jednostek. Rozważania i propozycje rozstrzygnięć problemów badawczych przedstawione w niniejszej monografii to efekt badań prowadzonych przez kilka lat. Wyniki tych prac były przedstawiane na konferencjach naukowych. Na podstawie niektórych wystąpień powstały artykuły, w których podjęto zagadnienia z zakresu lakunarności. Część z nich – wymienionych w nocie bibliograficznej – po uaktualnieniu została włączona do książki. (Ze Wstępu).

Enter the Carnival: Carnivalesque Semiotics in Early Tudor Moral Interludes

Early Tudor interludes, whether religious or secular, are surprisingly absorbent dramatic forms, playfully blurring distinctions between generic categories. For too long they have been
seen as an ‘epilogue’ to the old medieval tradition or a ‘prologue’ to the emerging renaissance theatre. In fact, a huge portion of their appeal lies in their openness, manifesting itself in both structural, thematic and theatrical terms. This book celebrates this openness, suggesting that it may be better understood and explained through applying Bakhtin’s concepts of carnival and dialogism. Carnival allows us to perceive the supposedly incompatible elements of high and low, religious and secular, serious and comic, old and new as oppositions that have been purposefully adopted to generate meaning(s). Dialogism helps to trace how dramatic texts and theatrical experiences influenced and were in turn influenced by other literary and non-literary phenomena. The main tenet of this book is that transposing the paradigms of carnival onto the sphere of literary analysis of the interludes allows us to perceive the processes of semiosis in these texts as much more dynamic than initially expected.

Adoptant un point de vue linguistique, Adrianna Naruk, commence par une synthèse des théories linguistiques susceptibles de rendre compte de la textualité dramatique (dialogues et didascalies). Munie de ce viatique théorique, elle analyse et décrit les différents aspects de la violence verbale telle qu’elle est présente dans les interactions entre les personnages koltésiens. Après avoir précisé les fonctionnements pragmatiques et conversationnels des confits discursifs, Adrianna Naruk se livre à une étude des scènes de disputes. Elle objective la composition générique de ce type de scène, en propose une typologie selon leurs formes et leurs contenus, puis effectue une analyse minutieuse des mécanismes inhérents à ce type ’interaction. C’est ainsi que l’on comprend ce qui déclenche ou clôt une scène de dispute et surtout quelles sont les stratégies qu’utilisent les personnages impliqués dans une relation confictuelle. Il apparaît que ces scènes privilégient certains actes de langage, manifestent un fort engagement émotionnel ainsi que différentes formes de pathos agressif, le tout au service d’une volonté de disqualifer le partenaire jusqu’à le mettre dans une sorte de « KO verbal ». Il est indéniable que la recherche d’Adrianna Naruk fournit une illustration de l’utilité de la linguistique pour l’étude des textes littéraires et surtout un précieux éclairage sur l’un des aspects du style de Koltès. André PETITJEAN, Professeur Emérite en Sciences du langage, Université de Lorraine, France

opis

Предметом исследования в настоящей работе является структура и содержание концепта «земля» в русской языковой и наивной картинах мира, выделяемые на основе анализа содержания языковых средств, объективирующих концепт, с последующей когнитивной интерпретацией результатов лингвистического описания.
В качестве объекта настоящего исследования выступают средства вербализации концепта «земля». Материалом для исследова- ния послужили лексикографические источники русского языка: толковые и фразеологические словари6, словари синонимов и антонимов, семантический словарь.
Выбор объекта исследования обусловлен тем, что ранее исследование концептуализации земли не проводилось. Несмотря на активную разработку теоретических проблем концептологии, количество публикаций, содержащих описание тех или иных конкретных концептов, по-прежнему превалирует. Лишь в нескольких
работах делается попытка выявить универсальность и специфичность концепта «земля» или его фрагмента в национальных картинах мира. Ze Wstępu.

За последние десятилетия создано огромное количество электронных образовательных ресурсов. И это число ресурсов продолжает расти. Однако, как отмечают многие педагоги,
преподаватели их не применяют. Как сказал в одном из своих выступлений декан факультета педагогического образования МГУ им. М.В. Ломоносова Н.К. Розов, современные «электронные обучающие программы пока очень далеки от идеала. Предстоит пройти долгий путь осмысления, поисков и накопления педагогического опыта, прежде чем компьютерная составляющая образовательного процесса станет равноправным партнером учеб-
нику» (цитируется по [24, 16]). Практика показывает, что при применении информационных
образовательных средств в вузах на первый план выдвигаются технические и организационные вопросы, а педагогическая подготовка преподавателей остается вне внимания руководителей.
А неприятие преподавателями современных средств обучения и их психолого-педагогическая неподготовленность к их использованию является главным тормозом широкого внедрения инноваций в учебный процесс [25, 5].

Niniejsza publikacja powodowana potrzebą przyjrzenia się stereotypom proponuje głębszą refleksję, o charakterze naukowym. Temat obrazu Hiszpanii i krajów hispanojęzycznych w innych kulturach został poddany badaniom o charakterze literaturoznawczym, antropologicznym, kulturoznawczym, językoznawczym, ekonomicznym i socjologicznym. Mamy świadomość, że zostały tutaj opisane tylko niektóre zjawiska, lecz też mamy nadzieję, że wnoszą one istotny wkład do badań na tym polu. Bogata, a jednocześnie bardzo wyrazista kultura i cywilizacja hispanojęzyczna pozwala przejrzeć się w lustrze jej odbiorcom. To nie tylko sztuka czy wspomniana masowa kultura, to także polityka, ekonomia, a również najważniejszy czynnik „ludzki”, który wychodzi poza sztywne ramy stereotypu i wywiera realny wpływ na społeczeństwa. Jak zachować się „grzecznie” będąc w Hiszpanii lub w którymś z krajów Ameryki hispanojęzycznej? Jak odnajdywać i wzmacniać własną tożsamość
w oparciu o bogactwo innych kultur? Rewidując nasze poglądy na instytucję Inkwizycji hiszpańskiej czy „Panią Śmierci” w Meksyku pozwalamy sobie na lepsze rozumienie zjawisk społecznych i kulturowych we wspomnianych społeczeństwach. To tylko niektóre z opisanych w monografii zagadnień, które – mamy nadzieję – posłużą lepszemu rozumieniu tej dynamicznej i silnie oddziaływującej rzeczywistości. Ze Wstępu.

Publikacja Polsko-białoruskie związki językowe, literackie, historyczne i kulturowe, tom XIV, zawiera referaty, studia i komunikaty wygłoszone na XIX Międzynarodowej Konferencji Naukowej z cyklu: Droga ku wzajemności, która odbyła się w Białymstoku, w dniach 20–21 września 2013 roku.
Niniejszy tom materiałów pokonferencyjnych jest dedykowany Profesorowi zw. dr. hab. Michałowi Kondratiukowi z okazji 80-lecia Jego urodzin. Prof. zw. dr hab. Michał Kondratiuk jest uczestnikiem konferencji polsko-białoruskich od chwili ich zorganizowania. Kierownikiem naukowym tych konferencji od początku był prof. dr hab. Aleksander Barszczewski, ówczesny Przewodniczący Zarządu Głównego Białoruskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego w Polsce. W okresie Jego kadencji na tym stanowisku odbyło się pięć naukowych spotkań polsko-białoruskich zainicjowanych przez Związek Polaków na Białorusi i Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Polsce.
Od redaktora.

Książka Visuality and Vision in American Literature, która ukazała się w marcu 2014 roku, została zredagowana przez zespół amerykanistów z Katedry Neofilologii Uniwersytetu w Białymstoku. Tematem publikacji są szeroko rozumiane aspekty wizualne w utworach pisarzy amerykańskich na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Książka gromadzi 26 artykułów autorstwa polskich i zagranicznych badaczy literatury i kultury amerykańskiej. Otwiera ją artykuł Profesora Sanforda E. Marovitza, który był gościem UwB we wrześniu 2012 roku.

Niniejsza praca powstała w ramach zespołowego projektu badawczego „Historia nazwisk polskich w XVI–XVIII wieku”, realizowanego w Instytucie Slawistyki PAN w Warszawie.
Kierownikiem zespołu była profesor Zofia Kowalik-Kaleta. Opracowanie historii nazwisk z obszaru północno-wschodnich kresów Rzeczpospolitej przypadło w udziale autorce tej książki.
Metoda opracowania uwzględnia założenia zastosowane w monografii Historia nazwisk polskich. Na tle społecznym i obyczajowym (XII–XV wiek) autorstwa Z. Kowalik-Kalety, t. I, Warszawa
2007 (zob. Wprowadzenie, s. 11-19). Celem opracowania jest ukazanie ewolucji nazwisk na obszarze północno-wschodnich kresów Rzeczpospolitej z uwzględnieniem szerokiego tła historycznego: uwarunkowań administracyjnych, gospodarczych, społecznych, politycznych, kulturowych
i konfesyjnych w okresie od XVI do końca XVIII w.
Należy wspomnieć, że od 2007 roku ukazują się kolejne tomy Antroponimii Polski od XVI do końca XVIII wieku, które zawierają wybór artykułów hasłowych oraz wykazy nazwisk wraz z chronologią i geografią. Cele, założenia i przedmiot badań są podobne do tych, które uwzględniono i zrealizowano w tej pracy. Niemniej obie prace zdecydowanie różnią się metodą opracowania, jak również zasobem analizowanych nazwisk. W Antroponimii Polski ze zrozumiałych względów ilość źródeł zawierających materiał antroponimiczny z kresów północno-wschodnich Rzeczpospolitej jest
dość skromna, stąd też w zasobach analizowanych w tych pracach antroponimów udział nazwisk identycznych jest niewielki. Tak więc omawiane prace w pewnym stopniu (ograniczenie do
obszaru kresów północno-wschodnich) uzupełniają się. Ze Wstępu.

The Harlem Renaissance, like the whole of African American culture, needs to be viewed not as a stable entity but as a dynamic process. Cultural anthropology sees dynamism and change in cultures as the basic concepts of its inquiry. Early twentieth-century cultural anthropologists, criticizing earlier concepts of stable, homogeneous forms of culture and their slow evolutionary features, introduced the idea of diffusionism as an attempt to understand the nature of culture in terms of the origin of culture traits and their spread from one society to another. Ze Wstępu.

Информационный взрыв в значительной степени оказался связанным и с процессом обучения человека. Увеличилось количество информации, подлежащей усвоению, вырос объем технической работы, которую необходимо выполнить для организации индивидуального обучения, усилилось противоречие между групповым способом обучения и индивидуальным характером формирования знаний, умений и навыков обучаемых. Все это приводит к мысли о том, что требуется определенная корректировка методов обучения, направленная на широкое использование компьютеров.
Знание законов организации текстов, умение выделять в них главное и второстепенное поможет обучаемым, с одной стороны, правильно и быстро постигать содержание текстов, а с другой стороны – станет руководством для педагогов при создании
принципиально новых учебников и учебных пособий. В итоге будут выработаны новые модели интеллектуального взаимодействия человека и компьютера.
Настоящая монография – это эффект многолетнего научного сотрудничества Института Восточнославянской Филологии Университета в Белостоке и Кафедры Информатики и Прикладной Лингвистики Минского Государственного Университета
(Беларусь).

Proponowany czytelnikom zbiór rozpraw otwiera nową serię wydawniczą, poświęconą badaniom nad szeroko rozumianą antropologią literatury. Autorzy artykułów – slawiści różnych specjalności – rusycyści, białoruteniści, ukrainiści, poloniści oraz badacze literatur zachodnioeropejskich omawiają literackie konkretyzacje zjawisk antropologicznych, stanowiących narzędzie poszukiwań prawdy o świecie, społeczeństwie i jednostce oraz będących manifestacją ludzkiego doświadczenia. W tomie Antropologia codzienności dominują problemy związane z konceptualizacją kategorii “swoje”, “bliskie” versus “cudze”, “obce”, “dalekie”, “dziwne”, “wrogie” w relacjach literatury z rzeczywistością pozaliteracką oraz w powiązaniach intertekstualnych. Od redaktora.

Proponowany czytelnikom tom rozpraw z serii W kręgu problemów antropologii literatury, Antropoplogia niezwykłości zawiera artykuły, których autorzy – slawiści różnych specjalności – rusycyści, białoruteniści, ukrainiści, poloniści oraz badacze literatur zachodnioeropejskich omawiają następujące zjawiska antropologiczne, tematyzowane przez literaturę: antropologia dnia powszechnego i sytuacji wyjątkowych, szeroko rozumiane problemy osobowości i związki interpersonalne, literackie modele świata, antropologiczne nacechowanie przestrzeni, wierzenia, obyczaje, wytwory ludzkiej wyobraźni, relacje między tradycją i nowatorstwem w sztuce. Zbiór nie jest jednolity pod względem metodologicznym, ale niezależnie od rozumienia przez poszczególnych badaczy kluczowych dla antropologii literatury terminów unaocznia bogactwo antropologicznej problematyki, oraz fakt, iż pisarzy z różnych krajów interesują podobne kwestie. Od redaktora.

Największe osiągnięcie wydawnicze oficyny supraskiej w zakresie literatury przeznaczonej do nauki języka cerkiewnosłowiańskiego stanowi jednak Słownik cerkiewnosłowiańsko-polski. To niewielkie, liczące 32 karty formatu in quarto, dziełko zawiera około czterech tysięcy haseł cerkiewnosłowiańskich odbitych cyrylicą i około pięciu tysięcy objaśnień polskich tłoczonych łacinką. Ze Wstępu.

Książka Anny Marii Tomczak „Cultural Memory and Food: South Asian Diasporic Fiction” („Pożywienie a pamięć kulturowa: o twórczości pisarzy diaspory hinduskiej”) podejmuje tematykę roli literatury pięknej w pielęgnowaniu pamięci zbiorowej grupy mniejszościowej w warunkach społeczeństwa wielokulturowego. Łącząc badania kulturoznawcze i literaturoznawcze, autorka skupia się na funkcji posiłku i tradycji kulinarnej w przekazywaniu więzi i budowaniu tożsamości kulturowej. Analizie zostają poddane powieści brytyjskich i amerykańskich pisarzy współczesnych, należących do diaspory hinduskiej, utwory Moniki Ali, Nadeema Aslama, Kiran Desai, Hanifa Kureishiego, Jhumpy Lahiri, Gautama Malkaniego, Meera’y Syal oraz Kamili Shamsie, opublikowane w latach 1999-2009. Od Autorki

(...) Warta podkreślenia jest dobrze przemyślana dydaktyczna kompozycja opracowania.
W rozdziałach Leksyka, Teksty do analizy, Fonetyka, Ortografia, Morfologia rzeczowo podane są kwestie dotyczące programowego nauczania języka białoruskiego na poziomie lektoratu. Autorka obrała sprawdzoną metodę nauczania i słusznie proponuje nauczanie od zaznajomienia się z podstawową leksyką. Dzięki odpowiednio dobranym tekstom studenci stopniowo zapoznają się także z geografią i przyrodą Białorusi, jej historią, kulturą, obyczajami. W dalszych partiach materiału uwaga jest kierowana na zagadnienia ortografii i morfologii. Cechy swoiste języka białoruskiego w tym podręczniku są podkreślane przez zestawienie z językiem polskim i rosyjskim. Dla studentów – filologów nie bez znaczenia powinien być zamieszczony na końcu słownik białorusko-polski terminologii lingwistycznej. Bibliografia zaś świadczy o wykorzystaniu różnorodnych najnowszych źródeł i dużej kompetencji językoznawczej i kulturowej autorki podręcznika. Z recenzji dr hab. Haliny Twaranowicz.

Continental European drama of the nineteenth century generated many extraordinary creations. Whether the poetic and philosophical tragedies of Goethe and Pushkin or the profound portraits of human frailty found in Chekhov and Ibsen, the stage provided a venue for exploring the dimensions of human experience. Across the channel in the British Isles, Shaw and Wilde would play with the myriad possibilities of irony and language so that their or their characters’ wit might lay bare social hypocrisy and injustice. All of these great European works drew upon the inspiration of earlier giants like Shakespeare or Molière, or their ‘lesser’ counterparts like Jonson or Racine. In any case, whether comic or tragic, highbrow or low, even consciously or inadvertently, European
playwrights spawned numerous works of what might be characterized as ‘capital A’ Art. Ze Wstępu.

Tom jest zbiorem artykułów dotyczących formalnych i semantycznych aspektów językowych badań porównawczych, prowadzonych przez przedstawicieli polskich i zagranicznych ośrodków naukowych. Mieszczą się one głównie w obrębie francusko-polskiego, angielsko-polskiego i angielsko-rosyjskiego językoznawstwa kontrastywnego, choć prezentowane są także wyniki badań prowadzonych na materiale takich języków jak niemiecki, hiszpański, portugalski, włoski, białoruski i słoweński. Ze Wstępu.

Praca posiada niewątpliwy walor poznawczy. Pomyślany jako „przewodnik pedagogiczny”, Mały leksykon pojęć i terminów frankofońskich jest naukowo opracowanym zestawem artykułów informacyjno-opisowych oraz haseł problemowych na temat względnie nowej dziedziny badań w ramach filologii romańskiej – «frankofonii» lub «badań frankofońskich»
– której przedmiotem są dynamicznie rozwijające się kultury i literatury ekspresji francuskiej na świecie. Leksykon jest pierwszą próbą usystematyzowania wiedzy w tym zakresie na gruncie polskim, włączając się tym samym w uniwersyteckie zainteresowanie frankofonią na świecie. Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Kwaterko.

Niniejsza praca stanowi próbę kompleksowej analizy nazw osób w rosyjskim młodzieżowym argot, ze szczególnym uwzględnieniem sposobów nominacji. Materiał badawczy został zaczerpnięty z Wielkiego słownika żargonu rosyjskiego (argotyzmy zarejestrowane w słowniku z kwalifikatorem Мол. (молодёжное – z żargonu młodzieżowego) i Шк. (школьное – z języka uczniów), ze słownika Slang młodzieżowy oraz ze słowników internetowych. Ze względu na ogromny zasób argotyzmów, którymi posługuje się młodzież, materiał został ograniczony tylko do grupy nazw osób. Analiza zgromadzonych jednostek leksykalnych została przeprowadzona w ujęciu synchronicznym. W opisie leksemów korzystano z metodologii wypracowanej przez polskich i rosyjskich językoznawców. Ze Wstępu.

Podręcznik В межкультурном деловом общении przeznaczony jest dla studentów filologii rosyjskiej (specjalność: komunikacja językowa w sferze biznesu), dla studentów kierunków ekonomicznych, handlowych i menedżerskich oraz innych osób, które władają językiem rosyjskim w stopniu średniozaawansowanym i chciałyby wzbogacić swoją wiedzę z zakresu języka biznesu w aspekcie międzykulturowym. Zamysłem autorów jest, aby podręcznik był podstawą do realizacji zajęć z przedmiotu komunikacja w biznesie. (Ze Wstępu)

Przedmiotem badań niniejszej pracy są nazwy ubiorów funkcjonujące we współczesnym języku rosyjskim. Świat mody od dawna, a w ostatnich dziesięcioleciach w szczególności, charakteryzuje się niezwykle dynamicznym rozwojem, wynikającym, między innymi, ze wzrostu poziomu życia, zwłaszcza w Europie, konkurencją w środowisku artystycznym, a więc potrzebą wyróżnienia się, chociażby wyglądem zewnętrznym, w tym także ubiorem. Wszelkie zjawiska i trendy w modzie światowej odzwierciedla słownictwo: różnorodne, bogate i interesujące. Analiza zgromadzonych leksemów ma na celu opisanie i interpretację wszystkich sposobów nominacji przedmiotów odzieży we współczesnym języku rosyjskim, co w konsekwencji pozwoli sformułować tezę dotyczącą kierunków rozwoju leksyki z dziedziny mody, a w szerszym aspekcie – określić kierunki rozwoju języka rosyjskiego
w ogóle. Ze Wstępu.

This book is an outcome of the author’s practice in reading linguistic courses, such as general linguistics, English grammar, and the history of English, firstly at the Department of English Philology in Vilnius University and later at the Department of Neophilology in Bialystok University.
It covers all main levels of language. The problems of sound system, grammar, and lexical semantics are mainly described in the tradition of functional linguistics, although some ideas are derived from other linguistic trends, such as generative or case grammar.
The book may be used in courses on phonology, grammar, or lexicology. (Autor)

This book comprises ten articles which explore different areas of English-Polish contrastive linguistics – syntax, phraseology, cross-cultural semantics and pragmatics, prosody, translation, and language contact. The methodological frameworks used by the authors include cognitive grammar, formal semantics, generative grammar and corpus linguistics. Each of the articles provides a brief overview of on-going research in a given area, and suggests some points for future research.

Niemal wszystkie postaci kobiece – bohaterki utworów, wybranych przez autorów artykułów, wyrastają ponad swoje środowisko; są mądre, inteligentne, zdolne, lecz nie zawsze osiągają sukces. Na swej drodze napotykają trudności nie do pokonania z powodu zawiści ludzkiej, ironii losu lub niemożliwości pogodzenia pracy zawodowej z życiem rodzinnym. Ich niepodważalnym atutem jest chęć dokonywania wyborów i życie według własnego scenariusza. Zaprezentowane artykuły cechuje duża różnorodność tematyczna oraz mnogość koncepcji badawczych, które są rezultatem indywidualnych zainteresowań ich Autorów. Niektóre z nich są próbą interpretacji, inne noszą charakter syntez, polemik lub wpisują się w nurt krytyki feministycznej. Ze Wstępu.

Podręcznik С экономической лексикой запанибрата przeznaczony jest dla studentów filologii rosyjskiej (specjalności: komunikacja językowa w sferze biznesu) oraz wszystkich osób, które władają językiem rosyjskim w stopniu średniozaawansowanym i chcą zapoznać się z podstawową leksyką związaną z zagadnieniami ekonomicznymi. Zamysłem autorów jest, aby podręcznik był podstawą do realizacji zajęć z przedmiotu Rosyjska terminologia ekonomiczna.

Redagowana przez Lucynę Aleksandrowicz-Pędich i Jerzego Kamionowskiego seria książek o amerykańskiej poezji kobiecej to jedna z najciekawszych seryjnych inicjatyw wydawniczych na gruncie polskiej amerykanistyki. Trudno doprawdy przecenić rolę, jaką kolejne tomy serii odegrały zarówno na niwie stricte naukowej, jak i w obszarze popularyzacji nauki. W dużej mierze dzięki tym książkom studia nad twórczością amerykańskich poetek wykrystalizowały się w ostatnich latach jako ważny kierunek badań literaturoznawczych w obrębie polskiej amerykanistyki.
Z recenzji dr hab. Marka Paryża

"The book - Inspirations: English, French and Polish Cultures edited by Dorota Guzowska and Małgorzata Kamecka brings a valuable contribution to the search for common grounds of the European heritage, serv¬ing as a tribute to the conviction that, as Europeans, we share cultural foundations. The diversity of topics discussed by the authors who have written for this volume proves that inspiration in culture may come from as disparate sources as historiography, modern novel, photography or landscape design".

Lucyna Aleksandrowicz-Pędich
WARSAW SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES

Spis treści
Wstęp
KONCEPCJA „DZIKIEJ STREFY"
Rozdział I
RAMY DYSKURSU AFROAMERYKAŃSKIEGO
- CZARNA ESTETYKA 31

Rozdział II
CZARNY FEMINIZM - KOBIETYZM
Rozdział III
SONIA SANCHEZ - WIERNA SIOSTRA SWEGO LUDU
Rozdział IV
NIKKI GIOVANNI - PERMANENTNA EWOLUCJA
Rozdział V
AUDRE LORDE - W SŁUŻBIE AFREKETE
Podsumowanie 491
Od Autora 501
Bibliografia 503
Indeks osób 525

Niniejsza publikacja ma na celu przybliżenie polskim czytelnikom przysłów i powiedzeń charakterystycznych dla języka angielskiego, zarówno w jego odmianie brytyjskiej, jak i mniej znanych regionalnych wariantach takich jak szkocki, irlandzki, amerykański, kanadyjski, australijski i południowoafrykański. Chociaż pogląd, jakoby przysłowia odzwierciedlały cechy poszczególnych narodowości i ich „charakter narodowy”, jest od dawna kwestionowany przez badaczy przysłów, to zwykle zgadzają się oni co do tego, że istnieją przysłowia będące odbiciem stylu życia i tradycyjnego systemu wartości mieszkańców danego regionu, a także stereotypów związanych z postrzeganiem mniejszości narodowych czy mieszkańców krajów lub regionów sąsiednich. Ze względu na bogactwo zawartych w przysłowiach treści kulturowych mogą one stanowić użyteczne narzędzie w treningu interkulturowym, który uważany jest obecnie za niezwykle pożądany element edukacji językowej, dlatego też książka ta nie tylko prezentuje wybrane przysłowia anglojęzyczne, ale także pokazuje, jak można je wykorzystać w rozwijaniu kompetencji interkulturowej i językowej osób uczących się języka angielskiego.
Ze Wstępu

Język rosyjski dla początkujących - podręcznik

Publikacja należy do tego obszaru lingwistyki stosowanej, który można określić jako praktyczne leksykograficzne badanie zasobu subjęzyka profesjonalnego. Obiektem analizy są jednostki leksykalne subjęzyka informatyki w języku polskim i rosyjskim. Subjęzyk informatyki znajduje się nadal w fazie tworzenia i rozwoju, charakteryzuje się brakiem stabilności i dynamicznym rozwojem, co wskazuje na niewątpliwą aktualność podjętego badania. Wybór obiektu badania pozwala też wyciągnąć wnioski dotyczące współzależności różnych systemów i podsystemów językowych w językach należących do tej samej grupy językowej – fragment Recenzji.

Przedmiotem monografii jest analiza lingwistyczna przekładów tekstów legendowo-podaniowych dawnej Rusi na język polski. Ryszard Łużny, autor przekładów zamieszczonych w antologii Opowieść o niewidzialnym grodzie Kitieżu. Z legend i podań dawnej Rusi uwzględnił najstarsze zabytki piśmiennictwa staroruskiego: Powieść lat minionych (bizantyjska kronika średniowiecza), Patryk Kijowsko-Pieczerski (zabytek literatury hagiograficznej), Prolog (kompilacja żywotopisarska). Ryszard Łużny, jak pisze Autorka recenzowanej pracy, „dobierając i komponując z samodzielnych opowiastek zbiorczą poetycką historię, przedstawił proces wprowadzania Rusi w krąg świata chrześcijańskiego w jego wschodniej, bizantyjsko-prawosławnej odmianie, (...) dzieje kształtowania się i rozkwitu inspirowanej przez religię wiary, moralności, obyczajowości i kultury”. Przeprowadzona w monografii analiza miała na celu zbadanie strategii translatorskich zastosowanych przez R. Łużnego, z jednoczesnym wskazaniem na indywidualne cechy warsztatu tłumacza, które określiły ostateczny kształt tekstu przekładu. Dzięki rzetelnemu podejściu badawczemu i wykorzystaniu bogatej literatury przedmiotu cel ten został osiągnięty – fragment Recenzji.

Artykuły zamieszczone w prezentowanej publikacji adresowane są przede wszystkim do nauczycieli akademickich, zarówno tych, którzy uczą studentów neofilologii, jak i lektorów, prowadzących kursy językowe dla przyszłych pracowników, ekonomistów, lekarzy, inżynierów itd. w ramach obowiązkowego kształcenia językowego podczas studiów.
Tematyka tekstów oscyluje wokół trzech zagadnień: dydaktyki języka specjalistycznego, interkulturowości oraz indywidualizacji procesu nauczania języka, co znalazło swoje odbicie w podziale tomu na poszczególne części.
Z Wprowadzenia Anny Marii Harbig

Przedmiotem badań w niniejszej pracy jest leksyka związana z kulturą rosyjskiego prawosławia. Miały one na celu ustalenie, jak słownictwo to funkcjonowało w języku rosyjskim okresu radzieckiego i jakie były kierunki jego rozwoju wobec niesprzyjającej dla religii sytuacji społeczno-politycznej. Pod użytym w tytule pracy pojęciem „leksyka konfesyjna” należy rozumieć
słownictwo występujące głównie w obszarze języka religijnego czyli „języka używanego przez ludzi w ramach ich zachowań religijnych”. Najczęściej towarzyszy ono takim językowym aktom kultu jak: modlitwy, kazania, pieśni religijne itp.
– fragmenty Wstępu.