Monografia Prof. Antoniego Mironowicza dokonuje próbę prezentacji dotychczasowych ustaleń w historiografii i ich weryfikację. Takie działania mogły być podjęte po odkryciu wielu nowych źródeł przechowywanych głównie w archiwach i bibliotekach: Wilna, Petersburga, Mińska, Krakowa i Lwowa. (…) Oceniając całość monografii, należy podkreślić jej oryginalność, nowatorstwo i wysoki poziom naukowy. Autor wykorzystuje i wprowadza do obiegu naukowego wiele nieznanych źródeł z archiwów – dziś trudno dostępnych. To niezwykle cenne opracowanie stanowi ważny wkład w poznanie dziejów monastycyzmu na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Należy podkreślić wspaniałą narrację w prezentowaniu przez prof. Antoniego Mironowicza skomplikowanych wydarzeń historycznych. Zastosowana forma przekazu powoduje, że monografia o monasterze w Ławryszewie staje się dostępna dla szerokiego kręgu czytelników.

ks. bp dr hab. Bazyli Doroszkiewicz

Główną wartością recenzowanej pracy jest bez wątpienia próba syntetycznego ukazania działalności wybitnych przedstawicieli i dziejów monasteru ławryszewskiego, ze szczególnym podkreśleniem jego prawosławnych źródeł. (…) Temat został opracowany całościowo w sposób syntetyczny, uwzględniając prawosławne początki monasteru i zmieniającą się lokalizację, kanonizację św. Elizeusza na soborze w Wilnie w 1514 roku, okres unijny, jego upadek i odrodzenie. Do tej pory w istniejącej historiografii temat ten był traktowany fragmentarycznie lub pobieżnie z niedostatecznym wykorzystaniem archiwów, z wieloma nieścisłościami i błędną interpretacją tekstów źródłowych. Autor z powodzeniem zrealizował postawiony sobie cel wypełnienia luki w badaniach nad tą tematyką i uczynił to w sposób kompetentny, na drodze rzetelnego wysiłku badawczego.

ks. bp dr hab. Andrzej Borkowski, prof. ChAT

Monografia zbiorowa przygotowana pod redakcją Alicji Kisielewskiej i Joanny Mytnik-Daniluk jest pokłosiem projektu realizowanego przez pracowników naukowych Wydziału Studiów Kulturowych Uniwersytetu w Białymstoku. Projekt ten zakładał przeprowadzenie serii wykładów i warsztatów adresowanych do wybranych grup mieszkańców województwa podlaskiego. Podstawowe tezy trzynastu wykładów autorskich oraz informacje o profilach ośmiu rodzajów prze -prowadzonych warsztatów znajdujemy w przeznaczonym do publikacji raporcie z badań realizowanych w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa”.
Z recenzji prof. dr hab. Ewy Kosowskiej (UŚ)

Nazwanie projektu, którego podstawę stanowi kultura regionalna z ambicjami ogólnopolskimi „akademią”, ma charakter nobilitujący. Podjęcie przez zespół specjalistów z Wydziału Studiów Kulturowych Uniwersytetu w Białymstoku rozległych badań nad „kompetencjami kulturowymi” mieszkańców Podlasia (według aktualnego podziału administracyjnego województwa podlaskiego) należy przyjąć z uznaniem. W ocenie przedłożonego do recenzji ambitnego projektu trzeba uwzględnić nie tylko tytułowe „kompetencje kulturowe”, ale i wyróżnić obecny w Raporcie z badań proces przemian tradycyjnej kultury, kultury ludowej, jak i współczesną aktywność kulturalną badanych środowisk Polski północno - wschodniej, zróżnicowanych wiekowo.
Z recenzji dr hab. Teresy Smolińskiej, prof. UO

W kolejnych rozdziałach książki Olchanowski Wskazuje na szereg zagrożeń, jakie płyną z dzisiejszej „kultury cyfrowej”, w której powszechny obraz świata jest w coraz większym stopniu kształtowany przez to, co ukazuje się na ekranach komputerów i smartfonów. Jej głównym wyznacznikiem stała się – jego zdaniem – imagopatia, czyli odrealnienie rzeczywistości, co jest negatywną konsekwencją postępu technologicznego. W jej wyniku człowiek stał się bardziej niż kiedykolwiek w swoich dziejach podatny na iluzoryczne projekcje dotyczące jego własnego życia. Autor nazywa ten proces „nadposłuszeństwem”, czyli bezkrytycznym podporządkowaniem się głoszonym przez różnego rodzaju (wątpliwe) medialne autorytety i szarlatanów receptom na szczęśliwe życie. Inny rodzaj oszustwa i obłudy wychodzący naprzeciw tym tendencjom uprawiają dziś także różne szkoły psychoterapii. W nich bowiem leczenie zaburzeń psychicznych sprowadza się do ponownego dopasowywania pacjentów do obowiązujących wzorców aktywnego życia, nastawionego na odnoszenie ciągłych sukcesów i propagowania „myślenia pozytywnego”
Z recenzji prof. dr. hab. Pawła Dybla (IFiS PAN)

Książka Tomasza Olchanowskiego to kolejne spojrzenie autora na niezbyt wesołą kondycję współczesnej cywilizacji. Nie jest to jednak prosta diagnoza. Autor zaprasza czytelnika do podążania meandrującymi ścieżkami jego myśli. Nie podaje łatwych rozwiązań, ale zaprasza do myślenia, dyskusji. Pyta i dywaguje, krytykuje obecny stan humanistyki, która nie zawsze nadąża za dokonującymi się w świecie zmianami. W pełen erudycji sposób pokazuje inne możliwości myślenia o człowieku, oparte na dorobku myślicieli różnych kultur.
Z recenzji dr. hab. Mirosława Piroga (UŚ)

Ten z-różnicowany dyskurs tworzy nową intelektualną jakość, otwiera nowe pole interpretacyjne, wyzwala refleksję o współczesnej wizualności ze sztywnych gorsetów naukowych schematów.
Z recenzji dr. hab. Arkadiusza Lewickiego, prof. UWr

Książka […] wydaje się nad wyraz udanym przedsięwzięciem naukowym, szczególnie w kontekście poszukiwania przez humanistykę współczesną adekwatnego języka opisu i interpretacji tych zjawisk i artefaktów współczesnej sztuki wizualnej, która rodzi się na przecięciu inspiracji związanej z tradycją sztuk plastycznych oraz z ingerencją nowych technologii (szczególnie cyfrowych), mających swoje odniesienie do osiągnięć nauk ścisłych.
Z recenzji prof. dr. hab. Eugeniusza Wilka (UJ)

Książka Andrzeja Kisielewskiego [...] jest ambitną próbą omówienia wzajemnych relacji sztuki i technicznych wytworów komunikacji marketingowej (marketing komercyjny, w szczególności reklama wizualna) w kulturze zachodniej XX wieku, w mniejszym stopniu po 2000 roku. Mając na względzie tę właśnie cezurę czasową, rok 2000, Autor podąża za tezami i częściowo za metodologią „zwrotu ikonicznego” i „zwrotu wizualnego”, zapoczątkowanego w latach 90. XX wieku przez Williama T.J. Mitchella i jego publikacje.
Z recenzji dr hab. Marii Gołębiewskiej, prof. IFiS PAN

Książka Andrzeja Kisielewskiego jest opracowaniem w pełni autorskim, prowokującym i zmuszającym do rewizji spetryfikowanych poglądów na temat wizualnej sfery naszej współczesności. Poglądy autora są konsekwentne, erudycyjnie i logicznie uzasadnione, wsparte dodatkowo elementami wyjaśniania funkcjonalno-genetycznego. Jestem przekonany, że wywoła szeroką debatę, z tego podstawowego powodu, iż stanowisko autora jest bezkompromisowe i odważne. Jest przy tym oryginalne w tym sensie, że nie ma natury komplikacji, ale reinterpretacji i dekonstrukcji wielu przyjętych szablonów myślenia.
Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Burszty

Książka Moniki Kostaszuk-Romanowskiej zapowiada się jako ważne wydarzenie we współczesnej refleksji nie tylko nad teatrem, ale i nad rodzimą kulturą, której istotną część stanowi „paradygmat romantyczny”. Waga tej publikacji wynika nie tylko z oczywistych kompetencji, wiedzy i talentów (także pisarskich) Autorki, ale też z odwagi, z jaką w monografii naukowej wkracza na pole minowe współczesnych zjawisk teatralnych, oraz z wyrazistości tez, które formułuje. Podejrzewam, że wiele badaczek nie odważyłoby się na związane z tym ryzyko, wycofując się w obszary bezpieczniejsze, albo też ograniczając do teatrograficznych wyliczeń i ostrożnych wypisów z recenzji. Pani Kostaszuk-Romanowska tymczasem tworzy mocną, autorską analizę i interpretację zjawisk, które miały miejsce w tyle co zakończonej dekadzie. Nie czekając, aż temat się „ucukruje” i „uleży”, podejmuje próbę rzetelnej, naukowej analizy mającej dowieść mocno i klarownie sformułowanych, ważnych tez dotyczących teatru i życia społecznego w Polsce lat 2010–2020. (…) Lektura jej książki jest jak wędrówka za przewodniczką, która wie, gdzie i dlaczego idzie, i jest świetnie przygotowana, by pokazać interesujące ją obiekty z przyjętej perspektywy.
Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Kosińskiego (UJ)

Monografia Moniki Kostaszuk-Romanowskiej "Współczesny romantyczny teatr polityczny. Realizacje, dyskusje, kontrowersje" wpisuje się w szereg ważnych publikacji o teatrze. Zebrany i opracowany w monografii materiał stanowi niezwykle cenny wkład w lepsze rozpoznanie i udokumentowanie opisywanych zagadnień, obfituje w znaczną liczbę ciekawych analiz na podstawie praktycznych przykładów współczesnych realizacji scenicznych dzieł romantyków.
Z recenzji prof. dr. hab. Wiesława Czołpińskiego (AT)

Przedstawiona do oceny monografia naukowa „Ciemność i światło. kino Carlosa Reygadasa”, autorstwa cenionej badaczki kina hiszpańskojęzycznego, jest pozycją ze wszystkich miar potrzebną i oczekiwaną. Kompetencje naukowe, filmoznawcze i kulturoznawcze oraz językowe, w szczególności odnośnie kręgu kultury iberoamerykańskiej predestynowały ją do podjęcia się analizy dorobku filmowego jednego z najbardziej oryginalnych i cenionych n świecie artystów kina meksykańskiego. Badaczka w pełni sprostała zadaniu merytorycznego, analitycznego opisu dorobku filmowca, przy czym wyniki swoich badań zaprezentowała w sposób bardzo przejrzysty, co czyni proponowaną monografię nie tylko cenną ze względu na wkład w dorobek naukowy polskiego piśmiennictwa filmoznawczego, ale także atrakcyjną z rynkowej perspektywy, gdyż książka powinna znaleźć szerokie grono odbiorców nie tylko wśród naukowców, studentów i doktorantów różnych kierunków humanistycznych i społecznych, ale także wśród miłośników kina, czytelników zainteresowanych pogłębieniem swojej wiedzy na temat intrygującego twórcy światowego kina.
Z recenzji dr hab. Marioli Marczak, prof. UWM

Od samego początku autorce przyświeca idea pokazania kina Carlosa Reygadasa w świetle „stylu inkarnacyjnego”, o czym świadczy zaproponowany tytuł odnoszący się do biblijnego kontekstu stworzenia świata, ale i problemu grzechu i odkupienia, prawa moralnego i ludzkiego postępowania. Takiej tezie podporządkowana jest kompozycja książki, która we właściwej kolejności przedstawia najpierw tradycję kina meksykańskiego, potem samego reżysera i jego biograficzne konteksty w filmie, osobiste fascynacje, które wpłynęły na intertekstualne powiązania kina Reygadasa z innymi twórcami, wreszcie analizy stylu filmowego reżysera i jego bohaterów na tle społeczno-kulturowego kontekstu i ważnych kwestii egzystencjalnych. Z kolejnych rozdziałów wyłania się nam opowieść człowieka, który za pomocą kina buduje spójną narrację na temat wewnętrznego zagubienia, jakie towarzyszy współczesnej egzystencji. Autorka, analizując szczegółowo zarówno styl, jak i watki narracyjne filmów Carlosa Reygadasa, w sposób przekonujący dowodzi, że współczesny człowiek jak nigdy cierpi z powodu utraty duchowego, wręcz religijnego, wymiaru egzystencji. Operuje tym samym dobrze znaną opozycją światła i ciemności, którą odnosi zarówno do konotacji biblijnych, jak i malarskich, wizualnych skojarzeń kulturowych.
Z recenzji prof. dr. hab. Adama Regiewicza (UJD)

Znajduje się ona (telewizja – przyp. Redakcji) w momencie zmieniania się w tzw. „niejednorodne medium telewizyjne”. Tym samym niejako potrzebą chwili stało się zarówno uważne przyjrzenie się historii tego rewolucyjnego (onegdaj) medium, jak i staranna, antropologiczno-kulturoznawcza wiwisekcja tych wszystkich zjawisk, tendencji i faktów, które stanowią o statusie telewizji dzisiaj. Autorka recenzowanej monografii podjęła się tego zadania, czyniąc to dodatkowo w sposób przemyślany, chłodny, łączący w wywodzie rozważania teoretyczne i historyczno-procesualne z analizą konkretu.
Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Józefa Burszty

Antropologię telewizji można czytać dwojako: jako teoretyczną refleksję nad rolą medium w życiu codziennym Polaków, ale też jako historię praktyk nadawczo-odbiorczych Telewizji Polskiej, ukazującą interferencje wyobrażonego życia ekranowego i realnego życia widzów. Powtórzmy raz jeszcze za Autorką – „klasycznej, zwykłej telewizji stanowiącej element kultury życia codziennego, oglądanej głównie w sposób tradycyjny przy użyciu odbiornika telewizyjnego przez miliony Polaków”.
Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Gwoździa

Książka Tomasza Olchanowskiego jest bardzo oryginalnym manifestem zaangażowanego humanisty, któremu nie są obojętne sprawy tego świata. Napisana dynamicznie, z dyskretnie zaznaczonymi osobistymi uwagami, stwarza okazję do poznawczej wędrówki po świecie idei wprawdzie utraconych, ale wartych przypomnienia, jeśli chcemy widzieć siebie nie tylko jako wydajne organizmy biologiczne, lecz także jako skomplikowane maszynerie psychiczne. Mam pewność, że książka spotka się z należnym odzewem i wywoła dyskusję, jako że jest odważna, bezkompromisowa, a przy tym wiarygodna poznawczo. Tomasz Olchanowski jawi się jako autor przekraczający granice poszczególnych dyscyplin wiedzy, nie chce wprawdzie być mędrcem, ale podpowiada tropy, gdzie mądrości szukać, a gdzie na pewno jej nie odnajdziemy.
Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Józefa Burszty (Uniwersytet SWPS)
Tezy swoje, silnie nacechowane czasem epidemii COVID-19, przez co dochodzi do nich walor signum temporis, autor najwyraźniej prezentuje w Zakończeniu i we Wprowadzeniu. Są też rozsiane w poszczególnych rozdziałach. Muszę od razu wyrazić swoje zdanie, że tezy są trafne i zarazem potrzebne czytelnikom żyjącym w obecnej dobie. (…) Podkreślę trafność krytyki „nauk humanistyki” i w ogóle bardzo dobrą diagnozę obecnej sytuacji, w której znajduje się człowiek.
Z recenzji dr. hab. Lecha Ostasza, prof. UWM

Książka poświęcona jest neoserialowym bohaterom, ale także neoserialom, traktowanym jako dyskursywne teksty kultury osadzone w pewnym kontekście, a właściwie kontekstach (...)
(...) Podstawowym celem badań jest przeanalizowanie strategii dyskursywnych wykorzystywanych w konstruowaniu postaci reprezentujących różne wersje męskości oraz ich interpretacja w kontekstach: społeczno‑kulturowym, ekonomicznym oraz gatunkowym.

Termin antropologii politeistycznej zrodził się oczywiście wraz z lekturą pism Hillmana, jak też dzięki wizjom greckich filozofów przedsokratejskich, wizjom Platona, neoplatoników, także tych, których zwiemy neoplatonikami renesansowymi. Antropologia politeistyczna więcej zawdzięcza wielkiej literaturze niż poglądom skostniałych akademików. Scala to, co zostało rozdzielone, jednocześnie zostawiając temu, co scala, autonomię. Scala filozofię z psychologią, pedagogikę z kulturoznawstwem czy twórczość artystyczną z socjologią. Pedagog czy psycholog nie może być tylko i wyłącznie człowiekiem nauki, obojętnie czy teoretykiem, czy praktykiem, lecz również powinien każdego dnia odkrywać w sobie duszę artysty. Inaczej skostnieje, a wtedy nieustannie powtarzać będzie te same błędy, które przed nim popełnili inni.

(…) osią książki, głównym wektorem zawartych w niej rozważań i analiz, jest motyw Księgi, różne formy jego obecności, w różnych postaciach, w utworach badanego nurtu. Śledząc ten watek autorka przekonująco dowodzi zaskakującej żywotności motywu, który w świecie nowych mediów mógłby wydawać się anachroniczny, tymczasem okazuje się zwornikiem wielu ważnych treści „wyobraźni postapokaliptycznej”, wehikułem zdolnym do przenoszenia do świata „po końcu” tradycyjnych struktur poznania i otwartym na takie ich przekształcenia, by odpowiadały na wyzwania radykalnie nowych doświadczeń (…).
(Z recenzji prof. dr. hab. Grzegorza Godlewskiego
Instytut Kultury Polskiej, UW)

Celem niniejszej publikacji jest pokazanie w szerokiej i zróżnicowanej perspektywie dawnych zwyczajów i obrzędów weselnych. Opowieści informatorów, nieraz bardzo osobiste, oddające atmosferę towarzyszącą tym wydarzeniom, pozwoliły ożywić ducha uroczystości weselnych w dawnej wsi i stały się podstawową bazą źródłową publikacji.
Uzupełnienie stanowią słowa weselnych pieśni i przyśpiewek. Dają one barwny przekaz o dawnych zwyczajach i obrzędach, odsłaniają relacje rodzinne, przywołują formy rodzicielskiego błogosławieństwa, ogólnych życzeń, są pouczeniem rodziców, niekiedy stają się narracjami epickimi, ukazując ludzkie losy. To folklor muzyczny o mocnym zróżnicowaniu emocjonalnym, od smutnych, żałosnych pieśni, poprzez epickie opowieści o codzienności, po żartobliwe, frywolne, niekiedy rubaszne, wręcz nieprzyzwoite, przyśpiewki. Znajdował w nim odbicie każdy zwyczaj i obrzęd weselny, tworząc niejako barwny ludowy musical. Pieśni weselne, śpiewane w miejscowej gwarze, miały prastary rodowód. Natomiast późniejsze, zapożyczane, polskie i rosyjskie, nie weszły na stałe do weselnego repertuaru.

Przywołane w tytule pojęcie glamour stało się impulsem do naukowej refleksji dotyczącej - z naszej perspektywy – istotnego, aktualnego i wymagającego klasyfikacji zjawiska z zakresu współczesnej kultury. Termin glamour jest niejednoznaczny znaczeniowo. Virginia Postrel – amerykańska pisarka i dziennikarka, niekwestionowany autorytet w zakresie glamour – określa go mianem „tajemniczy”. (…) Maria Poprzecka, polska historyczka sztuki, termin glamour traktuje jako „niejasny” , ale przywołujący korowód takich obrazów jak: kaskada loków i sięgające nagich ramion rękawiczki Rity Hayworth, magnetyzujące spojrzenie Grety Garbo, satynowe suknie opinające ciało Ginger Rogers. Modelki prezentujące new look Diora, lodowate blondynki z filmów Hitchcocka. (…) Obecnie glamour utożsamiany jest najczęściej z kiczem, tandetą, podróbką, „przerysowaniem w złym stylu”, bezguściem czy sztucznością z sensie metaforycznym i dosłownym. (Ze Wstępu).

Tytułowy zestaw pojęć w niniejszej książce stanowi punkt wyjścia do namysłu nad dynamiką przemian globalizującego się świata, z uwzględnieniem transnarodowych procesów, w których znaczącą rolę odgrywają media . Pojęcia prowincjonalizm i kosmopolityzm dotykają istotnego z punktu widzenia kulturowych przemian styku: lokalne – globalne i w związku z tym mogą stanowić funkcjonalne kategorie interpretacyjne kultury nowoczesnej. Przy czym, lokalność i globalność nie występują tutaj jako kulturowe opozycje, a raczej jako jednoczesne, przenikające się zasady. Zaproszeni do napisania tekstów badacze, to kulturoznawcy, filmoznawcy, medioznawcy, literaturoznawcy, co pozwala z różnych
perspektyw przyjrzeć się sygnalizowanym problemom. Przedmiotem refleksji będą teksty literackie, filmy dokumentalne i fabularne, media, twórcze praktyki codzienności oraz język.
(Ze Wstępu).

W refleksji o sztuce relacje pomiędzy sztuką a kulturą uchodzą za niezwykłe dyskusyjne, zwłaszcza, że zarówno pojęcie sztuki, jak i kultury nie poddają się ostatecznemu zdefiniowaniu. Gry prowadzone przez współczesnych artystów mają niewątpliwie walor poznawczy i jednocześnie kulturotwórczy. W wielu momentach są one kontynuacją strategii wypracowanych przez reprezentantów awangardy z początku XX wieku, które najpierw były równoznaczne z prowokacją i przybierały formę rewolty przeciwko wspartym na tradycji konwencjom sztuki. Później coraz częściej polegały one na przekraczaniu granic kultury artystycznej i operowaniu w szeroko pojętym środowisku życia człowieka (przypomnijmy chociażby berlińskich dadaistów nawołujących do powołania ministerstwa spraw płciowych). Wiązało się to ze szczególną postawą artysty, który dystansując się wobec otaczającej go rzeczywistości, wnikliwie i jednocześnie krytycznie się jej przyglądał.
Niniejszy zbiór tekstów składa się na kolejny tom z serii Kultura i przyszłość. Znajdziemy w nim zróżnicowane spojrzenie na zjawisko tytułowych gier, co wynika z różnorodności zainteresowań i kulturoznawczych kompetencji autorów, reprezentujących różne środowiska akademickie i różne specjalności – zaczynając do filozofii i socjologii, poprzez historię sztuki, teatrologię, literaturoznawstwo, filmoznawstwo, aż po pedagogikę.
(Ze Słowa wstępnego)